دیگچه سفالی کلپورگان مخصوص پخت غذای کودک

دیگچه سفالی کلپورگان مخصوص پخت غذای کودک کاربرد جدیدی بود که جوانترهای روستا به ظروف اضافه کرده بودند. ساخت دیگچه های بزرگی که اصولا برای پخت انواع سوپ و خورشت و آبگوشت استفاده میشد از قدیم در این ظروف باب بود اما زندگی های امروز که توجه متفاوت تری به غذای کودک میکند انگیزه ساخت یک ظرف پخت مناسب برای غذای کودک را به ذهن پروانه دختر فعال بی بی زرّی و کارآفرین نمونه کشوری رساند.

اجازه بدهید قبل از توضیح ساخت این دیگچه سفالی کوچک از نکات لازم ضمن استفاده آن بگویم. این دیگچه را میتوانید به طور مستقیم روی شعله قرار دهید اما با توجه به حجم کم غذای کودک توصیه میشود از شعله پخش کن استفاده کنید تا گرما آرامتر و به صورت یکنواخت تری به دیگچه برسد.

نکته بعدی ظروف سفالی دقیقا مثل ظروف شیشه ای و پیرکس برای پخت غذاهای آبکی یعنی انواع خورشت و آبگوشت استفاده میشود.  پس لطفا بدون آب و مایعات داخل دیگچه از آن برای تفت دادن چیزی استفاده نکنید که منجر به ترکیدن ظرف میشود.

به پخت غذا در این ظرف زمان لازم را بدهید و در مقابل غذایی جاافتاده و سرشار از آهن تحویل بگیرید. پیشنهاد میکنم حتما مقاله" انتخاب بهترین و سالم ترین قابلمه پخت غذای کودک" را بخوانید.

سفال کلپورگان با داشتن مشخصات منحصر به فردی از نوع خاک بکار رفته تا تکنیک ساخت و نقوش و قدمتش بسیار مورد علاقه و توجه مشتریان داخلی و خارجی است. طوری که اگر حضوری برای دیدن سفال کلپورگان به این منطقه سفر کنید امکان ندارد در برگشت ظروف سفالی خوشرنگ و سنتی شان در بین وسایل سفرتان خودنمایی نکند.

خاک بکار رفته برای ساخت سفال کلپورگان خاکی منحصر به فرد است که باعث عدم تکرار و کپی این ظروف در سایر نقاط دنیا شده است. این خاک دارای اکسید سلیسم 50 تا 70 درصد، اکسید آلومینیوم 20 تا 30 درصد،ترکیبی 2 تا 4 درصدی از اکسید مس و منیزیم، حدود 1 تا 3 درصد اکسید پتاسیم و سدیم و 1 تا 2 درصد اکسید تیتانیم آهن دوظرفیتی است.

ترکیبات خاصش باعث بالا بردن استحکام ظروف ساخته شده با آن میشود. حضور این مواد معدنی باعث ایجاد رنگ بی نظیری  در این ظروف میشود. رنگ نارنجی زیبایی که بدون بکار گیری هیچ رنگ خاصی در تهیه گل یا نقش زدن روی سفال بعد پخت سفالینه ها در کوره ایجاد میشود. سرو غذا و آب و نوشیدنی در ظروف سفالی کلپورگان منجر به جذب بالاتر آهن در بدن میشود.

سفال کلپورگان سبک ساخت متفاوتی دارد که در طول هزاران سال بی تغییر مانده است . در ساخت این ظرف سفالی کلپورگان هیچ چرخی بکار نرفته است. سطح صاف و گودی یکدست آن تماما با دست و دقت چشم ایجاد میشود. نقوش و دایره های توپر روی این ظرف هم داستانی به درازای تاریخ دارد . نقوشی که برگرفته از رویای زنان بلوچ و بسیار مشابه نقوش سوزن دوزی لباس زنان بلوچ است. این نقوش در ظروف ثابت نیست . گرچه مفاهیم یکسانی دارد اما ممکن است در همین سبک کاسه سفالی هر بار این دایره های و خطوط به شکل متفاوتی کنار هم ترسیم شوند.

رنگ این نقوش حاصل ماده تیره رنگی است که از سابیدن سنگ تیتوک در آب بدست میآید. وقتی نقش زدن با این رنگ بر سفالینه ها را دیدم و داستانش را شنیدم جز ذکاوت و تعهد به طبیعت چیز دیگری در ذهنم تداعی نشد. این سنگ از فرسنگها دورتر و از منطقه زابل به کلپورگان آورده میشود. و چه جستجوی زیرکانه ای در سالهای دور این فرهنگ دیده میشود. چگونه صد در صد ارگنیک بودن این دست ساخته را حفظ کرده اند.

استفاده از این رنگ طبیعی خلق شده و عدم بکارگیری لعاب برای پخت ظروف باعث میشود در اولین لمس ظروف کمی از سیاهی نقوش روی دستتان ایجاد شود که براحتی با آب شسته میشود و نشان از اصالت و تهیه درست سفالینه دارد. این نقوش با اولین خیس شدن ظرف سفالی تثبیت شده و دیگر اثری از سیاهی روی دستتان بجا نخواهد گذاشت.

سفالگری در کلپورگان حرفه زنان بلوچ است. زنانی که نان آور خانه هستند و بزرگترین و قدیمی ترین خوداشتغالی زنان در شرق و جنوب شرق کشور را تشکیل میدهند. شغلی که هر چقدر بیشتر بتواند مایحتاج خانواده را برآورده کند بیشتر میتواند به کاهش قاچاق سوخت در این منطقه کمک کند.

واقعیتی که باید دید و با انکارش به گسترش آن دامن نزد. لطفا اگر قلبتان برای بهبود اقتصاد ایرانی و منابع نفتی ایران میتپد مقاله  " سفال کلپورگان از قدمت و اصالت تا خواص درمانی اش" را بخوانید تا با واقعیت های کلپورگان آشنا شوید. تا بتوانید به گسترش شناخت ظروف سفالی کلپورگان کمک کنید.

قدمت 7000 ساله این ظروف انتظار کاربردی بودن آنها در زندگی را تقویت میکند. و همینطور هم بود. هنوز هم تمام دست ساخته های سفالی این روستا در جریان عادی زندگی مورد استفاده قرار میگرفتند. در این ظروف سفالی میتوانستیم انواع پارچ ها و لیوانها،گلدان، دیگچه های پخت غذا، زیرسیگاری و .... دید .